Ik stelde onderzoeker Ernst Schrijver van ARK Rewilding Nature een tijd geleden de vraag of hij me zou kunnen meenemen naar niet-menselijke biobouwers in het veld, zodat ik deze biobouwers wezenlijk zou kunnen ontmoeten. Vanuit al mijn zintuigen en niet alleen vanuit mijn brein.
Vorige week was het zover en nam Ernst mij samen met zijn collega Justė Motuzaitė tijdens extreem laag tij mee naar een oesterrif bij de Brouwersdam. Het was afwachten wat het weer zou doen, maar man wat een geluk hadden we. In de luwte van de basaltblokkenarm, die in de vorm van een halve maan langs de dam ligt, en met de winterzon in ons gezicht, verrees het oesterrif zich voor heel even boven het water. Of beter gezegd: het water (en veel van de bewoners en gebruikers van het rif) trokken zich tijdelijk terug vanwege het lage tij.
Het voelde als het betreden van een andere wereld. Eén waar tijd en ruimte een andere lading krijgen voor ons 'landdieren'. Er ontvouwden zich kleuren, geuren, geluiden en bewegingen die onlosmakelijk verbonden waren met het momentum van ons bezoek. Het melkachtige, troebele water, de zilte knispering die vanuit de schelpen je oor in fluistert, wuivende kleurexplosies van alle vegetatie die zich vastgezet heeft op de oesters.
De oester is een soort moederschip voor flora en fauna. In de vorm van een rif is ze een kraamkamer, creëert ze voedsel voor veel soorten, filtert ze het water en legt ze ook nog wat CO2 vast. Het zijn dus hotspots van biodiversiteit en daarmee een robuuste basis voor een gezond ecosysteem dat goed voor zichzelf kan zorgen.
Kunnen bio-bouwers als de oester ons helpen om het verhaal te vertellen over de werking, de belangen en kansen van 'robuuste waterkerende landschappen'? En welke taal en welke vormen kunnen we vinden of ontwikkelen om dat verhaal over te brengen? Dát is wat ik momenteel onderzoek. Zodat we met een breder publiek het gesprek kunnen aangaan over de toekomst van het Nederlandse landschap en het gebruiken en benutten van natuurlijke oplossingen om ook in de toekomst veilig te kunnen wonen in het laaggelegen Neder-land.
Kunnen bio-bouwers als de oester ons helpen om het verhaal te vertellen over de werking, de belangen en kansen van 'robuuste waterkerende landschappen'? En welke taal en welke vormen kunnen we vinden of ontwikkelen om dat verhaal in de openlucht over te brengen?
In samenwerking met Wereld Natuur Fonds en ARK Rewilding Nature onderzoekt Studio TIJ bovenstaande vragen, met als doel om een mobiele narratieve installatie te ontwikkelen welke vanaf 2025 door Nederland kan reizen om het verhaal over waterkerende landschappen te delen met een breed publiek.
Momenteel zitten we in de onderzoeksfase waarvan hieronder een kort verslag te lezen is van één van de veldbezoeken. Bovenstaande beelden zijn geschoten tijdens dit veldonderzoek. Ze brengen maar een fractie van de zintuiglijke beleving over, maar getuigen gelukkig wel van het momentum van het bezoek.
.
beelden: Randi de Vries
Het doel van het spel is om de waterstand van je eigen gemeente goed op peil te houden. Want je wil niet overstromen, maar ook niet verdrogen.
Hoe actueel, nu we in deze tijd van klimaatverandering continue worstelen met de gevolgen van ons menselijk handelen ten opzichte van de planeet. Des te belangrijker om hier met de jonge generaties aan te werken zodat we kunnen toewerken naar een kantelpunt in onze samenleving waarbij mens en natuur weer meer in balans komen.
Studio TIJ heeft de WOW-challenge ontwikkeld in samenwerking met Buro COBALT en in opdracht van Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, ter gelegenheid van hun 750-jarige jubileum in 2023.
De WOW-challenge daagt jongeren op speelse wijze uit om zowel fysiek als mentaal aan de slag te gaan met het thema 'wonen onder water' (WOW!). Want wat betekent het nou eigenlijk wanneer je 5 of 6 meter onder zeeniveau woont? Wat is er voor nodig om onze voeten droog te houden in Nederland en welke belangen komen daar bij kijken? Met dit soort vragen gaan leerlingen gezamenlijk aan de slag,
beeld: Tess Wiggers
beelden: Laura-Anne Grimbergen
Een compilatie van de lancering van de WOW-challenge bij Krimpenerwaard college op 15 mei 2023
LEEMKAMP vond plaats op het drijvende festival-hart van Rotterdam Architectuur Maand 2023.
Hoe breng je onderwerpen als klimaatverandering en toekomstige deltagebiedstransities in de openlucht onder de aandacht, zodat je een breder publiek kunt bereiken? Hoe laat je de belangen maar ook de klimaatadaptieve kansen van getijdennatuur zien, of beter nog, ervaren?
Studio TIJ organiseerde LEEMKAMP (een creatieve focussessie) om in samenwerking met o,a, Wereld Natuur Fonds, Stichting ARK Rewilding Nature, Natuurmonumenten, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en een aantal ontwerpers te werken aan deze vragen. Door middel van ontwerpend onderzoek verruimden we het vocabulaire rondom 'getijdennatuur', van rationele en analytische begrippen naar een meer zintuiglijke taal die bij een breder publiek tot de verbeelding spreekt en uitnodigt om op onderzoek uit te gaan.
Studio TIJ werd gevraagd om het thema 'Symbiosceen' beleefbaar te maken voor jong en oud op CINEKID Festival mét daarbij de extra uitdaging om de directe omgeving van Pathé Noord (het tijdelijke hoofdkwartier van CINEKID Festival) uit te dagen om ook binnen een kijkje te komen nemen.
Het 'Symbiosceen' staat voor een tijdperk waarin mensen meer in balans en samenwerking leven met de rest van de natuur. Studio TIJ liet zich inspireren door de samenwerking tussen schimmels en bomen in het bos. De ontelbare schimmeldraden verbinden bomen ondergronds waardoor ze (ja echt) voedingsstoffen kunnen verdelen. Een bijnaam voor deze samenwerking tussen schimmels en bomen is: ‘the wood wide web’. Het 'wood wide web' vertaalden wij in een groot houten netwerk wat kriskras door de ruimte hing en lichtgevend was, net als sommige schimmels in het bos.
Van het plein voor de hoofdentree maakten we een kleurrijk apenkooi terrein, jong en oud kon vervolgens koprollend naar binnen want de gymzaal liep zo door de hal in. Door de speelsheid van de apenkooi accenten werd de drempel verlaagd om de stap te zetten van buiten naar binnen.
beelden: Melanie Lemahieu
